De roltrap

Er zijn diverse manieren om afstanden in Praag te overbruggen: zo is daar de tram, de metro, de bus, de trein, en de roltrap. De roltrap is een biotoop op zich, want je vindt er allerlei soorten en gedragingen. De massa op de roltrap laat zich grofweg in drie groepen verdelen. Tijd voor enkele observaties.

Om te beginnen zijn er de pauzeerders. Zij vormen de overgrote meerderheid, en komen niet in opstand tegen het feit dat de roltraprit hen minstens één á twee minuten zal duren. Ik zou er niet gek van opkijken als ze het roltraptraject zien als een kleine pauze in hun drukke dag. In principe kunnen er voor kiezen om stapsgewijs de roltrap te beklimmen of af te dalen, maar dat doen ze niet. Ze hebben daar verschillende redenen voor, want deze groep is zeker geen grijze massa. Zo gebruikt een deel van de pauzeerders de rit om voor zich uit te staren, gekreukelde kassabonnen te analyseren, een smsje te typen, of enkele paragrafen in hun boek te lezen. Er zijn ook pauzeerders die naar de advertenties kijken die diagonaal opgelijnd zijn langs de roltrap. Waarom deze posters scheefhangen is een raadsel, want hoewel de roltrap diagonaal is, zijn de treden toch echt recht. Als deze posterlezers niet Tsjechisch zijn, dan zullen ze de advertenties maar deels – zeer deels – kunnen ontcijferen. Toch zullen ze intern een klein feestje vieren als ze op een voor hen bekend woord stuiten. Ook zijn er pauzeerders die zich er keer op keer over verbazen dat de leuning van een aantal roltrappen een tikkel harder gaat dan de treden. Ze testen het verschil in snelheid door hun hand ter hoogte van hun voeten op de leuning te leggen en daar te houden, om vervolgens aan het eind van de roltraprit te kijken hoe groot de afstand tussen voeten en hand is geworden. Andere pauzeerders staan zo graag stil omdat ze van de gelegenheid gebruik maken om te zoenen of te knuffelen. Met hun vriend of vriendin uiteraard, want anders zou het flink uit de hand lopen. De doorgaans geprefereerde pose is dat het meisje een tree hoger staat dan de jongen – tenzij de jongen kleiner is. Tot slot is er dan de groep pauzeerders die misschien wel zou wíllen lopen, maar niet kan vanwege mobiliteitsbeperkingen.

Een tweede groep is de lopers. Zij zijn ofwel sportief of gestresst aangelegd, en voelen daardoor de aandrang om zich lopend, soms zelfs dravend, over de roltrap te begeven. Hun formule is daarbij dat roltrapsnelheid plus loopsnelheid zorgt voor dubbele snelheid. De roltraptijd wordt daarbij gehalveerd, en voor de héle snelle lopers zelfs nog meer verkort. Nog een voordeel is dat deze lopers soms een metro halen die net dichtklapt voor de neus van de pauzeerders. De meeste lopers vatten dit op als een persoonlijke triomf. Toch gebeurt het ook wel dat de lopers uitgeput onderaan de roltrap arriveren, om dan te ontdekken dat de metro er nog lang niet is. Dit zien sommige pauzeerders dan weer als een kleine overwinning op de lopers.

De categorie van de stagneerder gooit roet in het eten voor de lopers. Zij hebben niet door dat zij niet links maar rechts op de roltrap horen te staan. Stagneerders zijn doorgaans toeristen, en vaak zijn ze ook nog eens uitheinig. Zo van: “wie kent in een vreemde stad mijn gat”. Ze anticiperen niet op aanstormende lopers, en als een loper vraagt of ze even aan de kant willen gaan, reageren ze niet zelden met een zweem van belediging, of met een subtiel honend lachje.

Concluderend kunnen we stellen dat een Praagse roltraprit zeker geen gedachteloze massabeleving is, maar dat er sprake is van een dynamisch samenspel van types, en dat er een verrassende verscheidenheid is in de mentaliteit van de roltrapberijder. Mocht je nog meer subcategorieën hebben gevonden, laat hieronder dan even een berichtje achter! Happy escalator time!